Zabrze jako miasto istnieje dopiero od 1922 roku, choć pierwsze wzmianki o obecnych dzielnicach wchodzących w jego skład sięgają XIII wieku. Nie na darmo przylgnęło do Zabrza miano największej wsi w Europie. Samodzielne wsie przyłączane były do siebie w różnych okresach czasu tworząc obecne miasto o powierzchni trochę ponad 80 km². Podobnie też, jak w okolicznych miastach po odkryciu na początku XIX w pokładów węgla rozpoczął się dynamiczny rozwój okolicy. Wydobycie węgla umożliwiło rozwój hutnictwa oraz innych branż przemysłowych. Zabrze może pochwalić się elektrownią wybudowaną w 1897 r, istniejącą do dzisiaj i równocześnie będącą najstarszą ze wszystkich elektrowni na terenie współczesnej Polski. Na długo przed tym jak Zabrze zostało miastem funkcjonował tu już tramwaj — początkowo parowy przekształcony później w elektryczny. Do czasu zakończenia Drugiej Wojny Światowej większość jego obecnego terytorium znajdowała w związku z wynikiem plebiscytu z roku 1921 po stronie niemieckiej. Teren miasta w znacznym stopniu przekształcony jest antropogenicznie a największe spustoszenie dokonane zostało za przyczyną rabunkowego wydobycia węgla kamiennego w latach 50. XX w.

Na terenie miasta znajduje się kilka zbiorników wodnych powstałych głownie w wyrobiskach oraz w wyniku osiadania podłoża. Przez północną część miasta przepływa Potok Rokitnicki, a przez centralną część miasta rzeka Bytomka. Centrum od dzielnicy Pawłów oddziela potok Czerniawka. Południową granicę miasta wyznacza rzeka Kłodnica. Na terenie miasta znajdują się dwa niewielkie zagajniki jeden na terenie dzielnicy Makoszowy, drugi w dzielnicy Centrum Południowe. Niestety ten ostatni przecięty został przez wytyczenie jego środkiem przebiegu Drogowej Trasy Średnicowej.

Obserwacje były prowadzone głównie w roku 2020, podczas pandemii covid–19, co dokumentuje zdjęcie pomnika Braci Górniczej z maską założoną na twarz górnika. Maskę można obejrzeć z bliska klikając w ten link.

NA SKRÓTY

Plan miasta

Obserwowane stanowiska

Ważki napotkane w mieście

Koordynacja tematu:	Ewa Miłaczewska
Mapa:	Ewa Miłaczewska podkład: polska.e-mapa.net
Tekst:	Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska