Ważki Jaworzna





Jaworzno od 1975 r. należy do województwa śląskiego, jednakże historycznie związane jest z obszarem Małopolski. Nazwa miasta pochodzi od licznie tu rosnących drzew — jaworów. Herb przedstawia dwóch drwali pod jaworem. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że osiedle ludzkie istniało na jego terenie już w młodszej epoce kamienia. Zarysowane wały na powierzchni wzgórza Grodzisko wskazują również na istnienie osady we wczesnym średniowieczu. Przez wieki Jaworzno było niewielką osadą na terenie Ziemi krakowskiej w pobliżu Chrzanowa.

Pierwsze zapiski o Jaworznie pochodzą z 1229 r. Po III rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim. W latach 1809-1815 Jaworzno wchodziło w skład Księstwa Warszawskiego, w latach 1815-1846 na nim kończyło się terytorium maleńkiej, formalnie niepodległej Rzeczypospolitej Krakowskiej — Wolnego Miasta Krakowa. Od 1846 r. do 1918 r. należała do Wielkiego Księstwa Krakowskiego, w ramach zaboru austriackiego. W czasach rozbiorów na styku rzek Przemszy, Czarnej Przemszy i Białej Przemszy istniał tzw. Trójkąt Trzech Cesarzy, wyznaczający granicę między Austrią, Rosją a Prusami.

W czasie II wojny światowej miasto znalazło się pod okupacją niemiecką. Zostało włączone do Rzeszy Niemieckiej. Utworzono tu podobóz obozu koncentracyjnego Auschwitz (Oświęcim), zamieniony po 1945 r. na tzw. Centralny Obóz Pracy, więziono tu m.in. żołnierzy AK, Niemców, Górnoślązaków, a także Ukraińców i Łemków podejrzanych o współpracę lub sympatyzowanie z OUN i UPA. Obóz istniał do lutego 1949 r. przekształcając się w tzw. Progresywne Więzienie dla Młodocianych Przestępców, wzorowane na sowieckich łagrach. Ośrodek w Jaworznie zamknięto oficjalnie w 1956 r.

Początkowo w Jaworznie wydobywano srebro i ołów z galeny, następnie rudę cynku i żelaza, a w 1767 r. w obecnej dzielnicy miasta — Szczakowej powstała pierwsza polska kopalnia węgla kamiennego i od tego czasu do dzisiaj w mieście wydobywa się ten surowiec. W mieście powstały aż trzy elektrownie, co jest rekordem na skalę światową — jednakże teraz czynne są tylko elektrownie Jaworzno II i III, Jaworzno I nie spełnia obowiązujących obecnie wymagań ekologicznych i została zlikwidowana.

NA SKRÓTY
Plan miasta
Obserwowane stanowiska
Ważki napotkane w mieście

Koordynacja tematu: Ewa Miłaczewska
Mapa: Ewa Miłaczewska
podkład: polska.e-mapa.net
Tekst: Ewa Miłaczewska
Wikipedia
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Plan Jaworzna
 
Na podkład (polska.e-mapa.net), oprócz obserwowanych stanowisk, naniesiono: granicę miasta Jaworzno i siatkę UTM wraz z numerami kwadratów.

 
 
Obserwowane stanowiska
Kliknięcie w nazwę powoduje przejście do strony opisującej stanowisko
 
1. Kozi Bród
2. Staw na Łużniku
3. Arboretum w Jaworznie
 
Ważki napotkane na stanowiskach obserwowanych w mieście
(26 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi,
kliknięcie w numerek pod nazwą ważki powoduje przejście do strony danego stanowiska
   
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
      1,
Świtezianka dziewica Calopteryx virgo
      1, 2,
Pałątka pospolita Lestes sponsa
      3,
Straszka pospolita Sympecma fusca
      2,
Tężnica wytworna Ischnura elegans
      2, 3,
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
      1,
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
      2, 3,
Oczobarwnica większa Erythromma najas
      2,
Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula
      1,
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
      1,
Anisoptera

Husarz władca Anax imperator
      2, 3,
Żagnia sina Aeshna cyanea
      3,
Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus
      1,
Trzepla zielona Ophiogomphus ceciliagatunek chroniony
      1,
Smaglec ogonokleszcz Onychogomphus forcipatus
      1,
Szklarnik leśny Cordulegaster boltoniigatunek chroniony
      1,
Szklarka zielona Cordulia aenea
      2,
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
      2,
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
      2,
Ważka ruda Libellula fulva
      1, 2,
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatumważka południowa
      3,
Lecicha mała Orthetrum coerulescensważka południowa
      1,
Szablak przepasany Sympetrum pedemontanum
      1, 3,
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
      2, 3,
Szablak południowy Sympetrum meridionaleważka południowa
      1,
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
      3,