CHORZÓW

Staw w Muzeum — Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie





Pierwszy wniosek o utworzeniu na terenie Chorzowa w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (UTM CA57) skansenu przedstawiony został na Walnym Zjeździe Polskiego Towarzystwa Ludycznego w Katowicach, który odbył się w 1952 roku. Po wielu latach szukania koncepcji, inwentaryzacji i projektowania pierwsze obiekty na tym terenie pojawiły się dopiero 1964 roku, po czym wszelkie prace zamarły na 5 lat. W latach 1969–1975 prowadzono prace nad ukształtowaniem terenu i wybudowano między innymi trzy stawy oraz ciek wodny. W tym czasie przeniesiono tu również 33 zabytkowe obiekty, co pozwoliło na uroczyste otwarcie muzeum w maju 1975 roku. W kolejnych latach obiektów małej i dużej architektury zabytkowej przybywało w różnym tempie i w roku 2003 było ich już 60. Do tego czasu wyschły stawy z powodu rozszczelnienia ich dna. Obecnie obiektów jest 102.

Przy wykorzystaniu funduszy unijnych w latach 2007–2013 stworzono projekt pod nazwą „Rewitalizacja systemów wodnych na terenie Górnośląskiego Parku Etnograficznego wraz z uruchomieniem zakładów historycznego przemysłu wiejskiego”, co przekładając na zrozumiały język znaczyło odtworzenie istniejących kiedyś trzech stawów oraz budowę nowego czwartego. Stawy po dwa — górny i dolny — mają obieg zamknięty pozwalający na uruchomienie przy jednym cieku młyna, a przy drugim folusza. Inwestycja zakończyła się w 2014 roku. W czasie obserwacji ważek stwierdziłem jednak, że na terenie muzeum istnieje tylko jeden staw, a pozostałe niecki i cieki są suche. Przyczyna tego stanu rzeczy w chwili obecnej, czyli w roku 2017 jest mi nieznana.
Informacje o muzeum ze strony http://muzeumgpe-chorzow.pl/pl/

POWRÓT
Ważki Chorzowa



Zdjęcia: Krzysztof Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe
i tekst:
Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
   
 
Skansen znajduje się w zachodniej części Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku. Miał on początkowo powierzchnię 22 ha, a w roku 2014 powiększył się o kolejne 4 hektary od strony ulicy Parkowej oraz trochę ponad 6 hektarów, które dotychczas były w posiadaniu Ośrodka Harcerskiego Śląskiej Chorągwi ZHP.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Widzimy tu, jak — wyliczając od wschodu — Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku łączy się z obszarem skansenu i Parkiem Redena po drugiej stronie ulicy Parkowej.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Widok ogólny na południe, w kierunku Stadionu Śląskiego, którego koronę widać na horyzoncie. W południowej części stawu znajduje się wyspa z drzewami.
(foto Krzysztof Przondziono)
Tym ciekiem miała płynąć woda do obserwowanego zbiornika przy okazji napędzając widoczny na zdjęciu folusz z Brennej wsi na Śląsku Cieszyńskim, gdzie pracował do lat 50. XX wieku nad potokiem Jatnym.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Fragment stawu pomiędzy wyspą a brzegiem zachodnim.
(foto Krzysztof Przondziono)
Widok na pomost i rybaczówkę. Dno zbiornika porośnięte jest bogatą i różnorodną roślinnością podwodną.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Ważki zarejestrowane przy stawie w Muzeum — Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie
w trakcie wielokrotnych obserwacji w roku 2013
(8 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Tężnica wytworna Ischnura elegans
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
Anisoptera

Żagnica sina Aeshna cyanea
Husarz ciemny Anax parthenope
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak wędrowny Sympetrum fonscolombiiważka południowa
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
 
Obserwacje

Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Kilkanaście osobników.
 
Nimfa stawowa
Enallagma cyathigerum
Kilka osobników.
 
Żagnica sina
Aeshna cyanea
3 osobniki.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
1 samiec.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Kilka osobników.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Kilka osobników.
 
Szablak wędrowny
Sympetrum fonscolombii
1 samiec.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Kilka osobników.