KATOWICE

Osadniki i glinianka w Brynowie





Brynów (UTM CA56) znany jest z dokumentów od 1474 roku jako wieś należąca do księstwa pszczyńskiego. Przyłączony do Katowic razem z grupą innych dzielnic, w roku 1924. Rolniczy charakter Brynowa zaczął zmieniać się od początku XIX wieku. Wtedy zaczęły tu powstawać odkrywkowe kopalnie węgla kamiennego oraz cegielnie. Być może glinianka, nad która teraz latają ważki pochodzi z tamtego okresu. Na terenie dzielnicy niedaleko tej glinianki znajduje się kopalnia Wujek, której początki sięgają 1899r.

Majaczyły mi w pamięci doniesienia prasowe o niebywałym znalezisku w wyrobisku cegielnianym w Katowicach Brynowie. Szukając na to dowodów po wielu godzinach poszukiwań znalazłem coś takiego na stronie http://przyroda.katowice.pl/pl/przyroda-nieozywiona/zagrozone-rzadkie-utracone: „...Jednym z takich przypadków jest udokumentowana w literaturze naukowej glinianka w Brynowie (Katowice) z zachowanymi w pozycji przyżyciowej (pionowej) pniami roślin karbońskich, głównie kalamitów, która została zasypana po zamknięciu cegielni w latach 90. XX w.”

POWRÓT
Ważki Katowic

Zdjęcia: Katarzyna Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Osadnik przy ulicy Dziewięciu z Wujka oraz glinianka na terenie byłej cegielni przy ulicy Parkowej od dawna już nie istnieje. Istnieją natomiast osadniki przy ulicy Zgody. Badania prowadzono również nad glinianką w trójkącie ulic Brynowska, Ligocka i Wilcze Kąty.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć
Widoczna na zdjęciu jasna, piaskowa plama (w prawym, górnym rogu zdjęcia — przy ulicy Parkowej) to miejsce po byłej cegielni i odkrywce, o której czytaliśmy powyżej.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć

 
Budynki między ulicami Ligocką i Brynowską oraz komin elektrowni kopalni Wujek widziane znad glinianki.
(foto Katarzyna Przondziono)
Żadne zdjęcie nie oddaje stromizny brzegów a tym bardziej głębokości tego wyrobiska do lustra wody.
(foto Katarzyna Przondziono)

 
Osadniki przy ulicy Zgody, betonowe zbiorniki o ścianach wysokich na około 4 metry robią wrażenie.
(foto Katarzyna Przondziono)
Osadniki muszą być już nieużywane od kilkudziesięciu lat, bo w ich betonowych murach wyrosły drzewa.
(foto Katarzyna Przondziono)

 
Widok znad osadników w kierunku kopalni Wujek. Między drzewami widać jej szyb.
(foto Katarzyna Przondziono)
Trudno w to uwierzyć, ale pływają tu ryby. Szablaków krwistych zwyczajnych i czarnych też jest tu całkiem sporo.
(foto Katarzyna Przondziono)

   
Ważki zarejestrowane nad osadnikami i glinianką w Brynowie
(7 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Tężnica wytworna Ischnura elegans
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Husarz władca Anax imperator
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
Obserwacje

Tężnica wytworna
Ischnura elegans

Kilkanaście osobników obojga płci nad glinianką.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Kilkanaście osobników obojga płci nad glinianką.
 
Husarz władca
Anax imperator
Kilka samców nad glinianką.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Kilkanaście samców nad glinianką i jedna samica na osadnikach.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
Kilka samic i samców, kopulacje i składanie jaj w osadniku.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Kilkanaście sztuk samców i samic, kopulacje i składanie jaj.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Kilkanaście sztuk samców i samic, kopulacje i składanie jaj.